Kripto Platformlarının Kuruluş Şartları
Sermaye Piyasası Kurulu (“Kurul”), 8 Ağustos 2024 tarihli ve 2024/38 sayılı bülteninde kripto platformlarının kuruluş şartlarını yayımlamıştır.[1] Kuruluş şartların özetini aşağıda takdim ediyoruz. Kuruluş izni alan platformların faaliyet izni almak üzere Kurul’a ayrıca bir başvuru yapması da gerekecektir.[2]
(A) Platforma İlişkin Şartlar
- Anonim şirket olarak kurulmuş olmak ve unvanında “kripto varlık alım satım platformu” ibaresinin yer alması
- Şirket paylarının tamamının nama yazılı olması
- Şirketin asgari 50 milyon TL ödenmiş sermaye ve özsermayeye sahip olması[3]
- Payların nakit karşılığı çıkarılması (yani ayni sermaye koymak mümkün değildir)
- Şirket esas sözleşmesinin ilgili mevzuata uygun hazırlanmış olması
- Şirket esas sözleşmesinde işletme konusunun münhasıran kripto varlık alım satım, ilk satış ya da dağıtım, takas, transfer ve bunların gerektirdiği saklama işlemlerinin bir veya birden fazlasının gerçekleştirilmesi olarak belirtilmiş olması
- Kurucuların ilgili mevzuatta belirtilen şartları haiz olması (bkz. (B) maddesi)
- Ortaklık yapısının şeffaf ve açık olması
- Yönetim kurulunun en az üç üyeden oluşması[4]
(B) Kuruculara, Ortaklara ve Yöneticilere İlişkin Şartlar
– Platform kurucularının,
– platform ortaklarının,
– platform yöneticilerinin,[5]
– platformların dağıtılabilir kârının yarısından fazlasını tek başına alma hakkını haiz olan gerçek kişilerin,
– platformun şirket esas sözleşmesi uyarınca yönetim kurulunda üye sayısının yarısından fazlasını seçme veya aday gösterme hakkına sahip olan gerçek kişilerin ve
– platformların tüzel kişi kurucu ortaklarının sermayesinin veya oy haklarının doğrudan veya dolaylı olarak (a) yüzde on veya daha fazlasını temsil eden payları ile (b) bu oranın altında olsa dahi yönetim kurulunda temsil edilme hakkı veren imtiyazlı paylarına sahip ortaklarının[6]
şu şartları haiz olması gerekmektedir:
- İcra ve İflas Kanunu veya sair mevzuat kapsamında müflis olmaması, konkordato ilan etmiş olmaması, uzlaşma suretiyle yeniden yapılandırma başvurusunun tasdik edilmiş olmaması, hakkında iflasın ertelenmesi kararı verilmiş olmaması.
- Tasfiyeye tabi tutulan bankerler ile iradi tasfiye haricinde, faaliyet izni iptal edilmiş (a) faktoring, finansal kiralama, finansman, tasarruf finansman, varlık yönetim, sigorta, reasürans, emeklilik şirketleri ve ödeme sistemi işleticileri, ödeme hizmeti sağlayıcıları ile (b) para ve sermaye piyasalarında faaliyet gösteren kurumlarda doğrudan veya dolaylı olarak yüzde on veya daha fazla paya sahip olmaması veya kontrolü elinde bulundurmaması.
- Taksirli suçlar hariç olmak üzere affa uğramış olsalar bile mülga 1/3/1926 tarihli ve 765 sayılı Türk Ceza Kanunu, 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu veya diğer kanunlar uyarınca basit veya nitelikli zimmet, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlar ile istimal ve istihlâk kaçakçılığı dışında kalan kaçakçılık suçlarından, resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, bilişim sistemini engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme, banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama suçlarından, terörizmin finansmanı ve 27/12/2020 tarihli ve 7262 sayılı Kitle imha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanunun 5. maddesinde sayılan suçlardan veya devletin şahsiyetine karşı islenen suçlar ile egemenlik alametlerine ve organların saygınlığına karşı suçlardan, devletin güvenliğine karşı suçlardan, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine ve milli savunmaya karşı suçlardan devlet sırlarını açığa vurma suçu ile devlet sırlarına karşı suçlardan ve casusluktan, yabancı devletlerle olan ilişkilere karşı suçlardan, 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamındaki suçlardan, vergi kaçakçılığı suçlarından veya bu suçlara iştirakten hükümlü bulunmaması, kasten islenen bir suçtan dolayı beş yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına mahkûm olmaması ya da Sermaye Piyasası Kanunu’nda yazılı suçlardan kesinleşmiş mahkûmiyetinin bulunmaması.
- Sermaye Piyasası Kanunu’nun bilgi suistimali ve piyasa dolandırıcılığını düzenleyen 101. maddesi kapsamında borsalarda geçici veya sürekli olarak işlem yapmasının yasaklanmış olmaması.
- Gerekli mali güç[7] ve isin gerektirdiği dürüstlük ve itibara sahip bulunması.
- Faaliyet izinlerinden biri SPK tarafından iptal edilmiş kuruluşlarda, bu müeyyideyi gerektiren olayda sorumluluğu bulunan kişilerden olmaması.
Platformların sermayesinin veya oy haklarının doğrudan veya dolaylı olarak yüzde on veya daha fazlasını temsil eden payları ile bu oranın altında olsa dahi yönetim kurulunda temsil edilme hakkı veren imtiyazlı paylarına sahip gerçek ve tüzel kişi ortakları ile ikinci dipnotta açıklandığı üzere kuruluştan sonraki ortaklık yapısı değişiklikleri sonucu payları iktisap eden kişilerin, “gerekli mali güç ve isin gerektirdiği dürüstlük ve itibara sahip bulunması” şartı dışındaki şartlardan birini kaybetmeleri hâlinde, sahip oldukları payları şartları sağlayan kişilere altı ay içinde devretmeleri gerekmektedir.
(C) Kuruluş Başvurusu
Platformların, Kurul’a yapacakları kuruluş başvurusunda aşağıdakiler de dâhil olmak üzere geniş kapsamlı bilgi ve belge sunmaları gerekmektedir:[8]
- Kuruluş şartlarına uygun şekilde hazırlanmış esas sözleşme
- Kurucuların ve yöneticilerin yukarıda izah edilen şartları taşıdıklarını tevsik edici belgeler
- Şirketin ve tüzel kişi ortaklarının ortaklık yapılarına ilişkin bilgi
- Şirketin iştiraklerine ilişkin bilgi
- Ticaret sicil kayıtları
- Şirketin bilgi işlem, müşteri varlıklarının korunması, risk yönetim, vs. sistemlerine ilişkin bilgi
- Şirketin mali müşavir tarafından onaylanmış mali tabloları
- Şirketin bankalarla olan ilişkilerine ilişkin bilgi
- Şirketin bankalar dışındaki kişilere borçlarına ilişkin bilgi
- Şirketin ve ortaklarının taraf olduğu önemli hukuki ihtilaflara ilişkin bilgi
- Yöneticiler ve personele ilişkin bilgiler
- Varsa dışarıdan alınan hizmetlere ilişkin bilgiler
- Müşterileri sayısı
- Kripto varlık saklama bilgileri
- Kurul’un talep edeceği ek bilgi ve belgeler
Yukarıda da belirttiğimiz üzere, kuruluş izni alan platformların faaliyet izni almak üzere Kurul’a ayrıca bir başvuru yapması gerekecektir. Faaliyet şartlarına ilişkin düzenlemeler henüz Kurul tarafından yapılmamıştır.
________________
Yukarıda anılan hususlar, ilgili konuların genel bir değerlendirmesidir ve hukuki mütalaa niteliğinde değildir. Her durum ayrıca incelenerek, kendi özellikleri çerçevesinde değerlendirilmeli, hukuki yapı buna göre tertip edilmelidir. İhtiyaçlarınız doğrultusunda bu yol haritasının uçtan uca bir versiyonunu takdim etmek üzere bilgilerinizi bekliyoruz.
Konuyla ilgili sorularınıza İltem Dokurlar ([email protected]), Naz Esen ([email protected]) ve Baran Ezeli ([email protected]) memnuniyetle cevap verecektir.
[1] Platformlar dışında kalan kripto varlık hizmet sağlayıcıların kuruluşu veya faaliyetlerine ilişkin esaslar Kurul tarafından henüz belirlenmemiştir. Bkz. Kripto Varlıklara İlişkin Kanun bilgi notumuz.
[2] Faaliyet şartlarına ilişkin düzenlemeler Kurul tarafından ayrıca yapılacaktır.
[3] Bu tutar faaliyet esaslarına yönelik çıkarılacak ilave düzenlemeler ile artırılabilecektir.
[4] Yönetim kurulu üyelerinin çoğunluğunun dört yıllık lisans eğitimi veren okullardan mezun olmuş olmaları gerekmektedir. Bu şart uyarınca, platform yönetim kurulu üyelerinin en azından çoğunluğunun gerçek kişi olması gerektiği anlaşılmaktadır.
[5] Yöneticiler, yönetim kurulu üyeleri, genel müdür, genel müdür yardımcısı ile ünvanı fark etmeksizin yetki ve görevleri itibarıyla genel müdüre ve genel müdür yardımcısına denk konumda görev yapan veya platformu temsile yetkili kılınmış personeldir.
[6] Kuruluştan sonraki ortaklık yapısı değişikliklerinde, platformların sermayesinin veya oy haklarının doğrudan veya dolaylı olarak yüzde on veya daha fazlasını temsil eden payları ile bu oranın altında olsa dahi yönetim kurulunda temsil edilme hakkı veren imtiyazlı paylarına sahip tüzel kişi ortaklarının, (a) sermayesinin veya oy haklarının doğrudan veya dolaylı olarak yüzde on veya daha fazlasını temsil eden payları ile (b) bu oranın altında olsa dahi yönetim kurulunda temsil edilme hakkı veren imtiyazlı paylarına sahip ortaklarının da bu şartları taşıması gerekmektedir.
[7] Yöneticiler mali güç şartından muaftır.
[8] Kurulun 02.07.2024 tarihli duyurusu uyarınca hazırlanan “Faaliyette Bulunanlar Listesi”nde yer alan veya alacak şirketlerin, kuruluş şartlarını sağlayarak 08.11.2024 tarihi mesai bitimine kadar Kurul’a başvurması gerekmektedir.