Menkul Satışlarında Türk Lirası Ödeme Zorunluluğuna Getirilen İstisnalar
Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2008-32/34)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No: 2024-32/69) (“Değişiklik Tebliği”) Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından düzenlenip 28 Şubat 2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
Değişiklik Tebliği ile, aşağıdaki menkul satış sözleşmelerine ilişkin ödeme yükümlülüklerinin Türk Lirası dışında bir para birimi olarak yerine getirilmesi ile kabul edilmesi serbest bırakılmıştır ve aksi yanlarında belirtilenler dışındaki istisnalar Değişiklik Tebliği’nin yayımı ile birlikte yürürlüğe girmiştir:
– 19 Nisan 2022 tarihinden önce akdedilen menkul satış sözleşmelerinin ifası kapsamında Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No: 2022-32/66)’in yürürlük tarihi öncesinde dolaşıma girmiş bulunan döviz cinsinden kıymetli evraklar kapsamındaki ödeme yükümlülükleri [21 Nisan 2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere]
– 19 Nisan 2022 tarihinden önce düzenlenmiş faturalar kapsamındaki ödeme yükümlülükleri [21 Nisan 2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere]
– Borsa İstanbul Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasası’nda döviz cinsinden gerçekleştirilen kıymetli maden ve kıymetli taş alım satım işlemleri ile bu işlemlerin takası kapsamındaki ödeme yükümlülükleri [21 Nisan 2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere]
– Dış Ticaret Sermaye Şirketi Statüsüne İlişkin Tebliğ (İhracat: 2004/12) ve Sektörel Dış Ticaret Şirketleri Statüsüne İlişkin Tebliğ (İhracat: 2004/4) kapsamında, aracılı ihracat sözleşmesine dayanarak Dış Ticaret Sermaye Şirketleri veya Sektörel Dış Ticaret Şirketleri üzerinden gerçekleştirilecek ihracatlar ile 17 Ağustos 2022 tarihli ve 5973 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan İhracat Destekleri Hakkında Karar kapsamındaki İhracat Konsorsiyumu ve 24 Ağustos 2022 tarihli ve 5986 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan E-İhracat Destekleri Hakkında Karar kapsamındaki E-İhracat Konsorsiyumu statüsüne sahip şirketler üzerinden aracılı ihracat sözleşmesine dayanarak gerçekleştirilecek ihracatlara yönelik menkul satış sözleşmeleri kapsamındaki ödeme yükümlülükleri
– Gümrük beyannamesine tabi tutulan ihrakiye satış ve teslimi dahil Gümrük Kanunu’ndaki transit ve gümrük antrepo rejimleri ile geçici depolama ve serbest bölge hükümlerinin uygulandığı malların teslimine ilişkin akdedilen menkul satış sözleşmeleri kapsamındaki ödeme yükümlülükleri
– Serbest bölgede faaliyet gösteren firmalar ile dış ticaret işlemleri kapsamında yapılan menkul satış sözleşmesine konu malların teslimine ilişkin ödeme yükümlülükleri
Değişiklik Tebliği öncesi, Türkiye’de yerleşik kişilerin kendi aralarında akdedecekleri–taşıt satış sözleşmeleri dışında kalan–menkul satış sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırmaları mümkün olmakla beraber ilgili sözleşmelere ilişkin ödeme yükümlülüklerinin Türk Lirası olarak yerine getirilmesi ve kabul edilmesi zorunlu idi.
Hatırlanacağı üzere, 3 Eylül 2018’de yayımlanan 85 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2008-32/34) uyarınca birçok sözleşme türündeki yükümlülüklerin döviz veya dövize endeksli olarak belirlenmesi yasaklanmış, daha sonra konuyla ilgili muhtelif değişiklikler yapılmıştır. Konuyla ilgili daha evvel yayınladığımız bültenlerimize ise buradan, buradan ve buradan ulaşabilirsiniz.
Türkiye’de yerleşik kişilerin aralarında yapacakları sözleşmelerin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak düzenlenebilmeleri ile ilgili esasların–Değişiklik Tebliği’nin hükümlerini de içeren–Türkçe ve İngilizce özetlerine Knowledge Hub sayfamızdan erişebilirsiniz.